پس از ۴۳ سال فاش شد /شلیک فرانسه به هواپیمای مسافربری ایتالیا

جولیانو آماتو نخست‌وزیر اسبق ایتالیا در مصاحبه با نشریه لارپوبلیکا اظهار داشت که علت سقوط پرواز 870 ایتاویا در سال 1980 شلیک جنگنده‌های نیروی هوایی فرانسه بوده است.

پرواز 870 ایتاویا در 27 ژوئن 1980 از بولونیا عازم پالرمو بود که در نزدیکی جزیره اوستیکا سقوط کرد و تمامی 81 مسافر آن کشته شدند. علت این سقوط یک راز حل نشده باقی ماند و فرضیه‌های مختلفی در رابطه با آن مطرح شد. 

اما نخست‌وزیر اسبق ایتالیا فاش کرد که نیروی هوایی فرانسه که قصد ترور معمر قذافی دیکتاتور لیبی را داشته است، به گمان اینکه در این هواپیما حضور دارد، به قصد ترور وی به سمت این هواپیما موشک شلیک کرده است. 

جالب اینکه آماتو تصریح کرده ایتالیا از نقشه فرانسه برای ترور قذافی مطلع بوده و از قبل به قذافی درباره این دسیسه فرانسه هشدار داده بود. بنابراین دیکتاتور سابق لیبی که قرار بود از نشستی در یوگسلاوی به طرابلس برگردد، سوار هواپیمای ارتش لیبی نشد.

از سخنان آماتو چنین برداشت می‌شود که نیروی هوایی فرانسه قصد داشته هواپیمای ارتش لیبی که قرار بوده قذافی در آن حضور داشته باشد را ساقط کند که به‌اشتباه هواپیمای مسافربری پرواز 870 را هدف گرفته و منجر به کشته شدن 81 مسافر می‌گردد. آماتو به روزنامه لارپوبلیکا گفت: «من از خودم سؤال می‌کنم چرا رئیس‌جمهور جوانی مثل ماکرون در حالی که سنش به تراژدی اوستیکا قد نمی‌دهد، نمی‌خواهد این شرمساری که بر فرانسه سنگینی می‌کند را برطرف کند. او می‌تواند به دو شیوه این کار را انجام دهد، یا ابراز کند که این نظریه بی‌اساس است یا در صورتی که این نظریه تایید شد عمیقا از ایتالیا و خانواده‌های قربانیان این حادثه به نمایندگی از دولت کشورش عذرخواهی کند.»

وی یادآور شد که در سال ۲۰۰۰ که نخست‌وزیر وقت ایتالیا بود نامه‌ای برای بیل کلینتون و ژاک شیراک، رؤسای جمهوری وقت آمریکا و فرانسه نوشت و آنها را تحت فشار گذاشت تا درباره آنچه که اتفاق افتاده روشنگری کنند اما در پاسخ به درخواستش تنها سکوت دریافت کرد.

جورجیا ملونی، نخست‌وزیر کنونی ایتالیا پس از اظهارات جولیانو آماتو گفت: آماتو باید چنانچه اسناد و مدارک محکمی در اثبات ادعایش دارد ارائه کند تا دولت او بتواند تحقیقات بیشتر را پیگیری کند. ملونی در بیانیه‌ای که توسط دفترش منتشر شد گفت، صحبت‌های آماتو «ارزش توجه» دارد اما متذکر شد که طبق گفته خود آماتو، ارزیابی‌هایش «حاصل استنتاج شخصی» هستند.

گفتنی است فرانچسکو کسیگا، رئیس‌جمهور اسبق ایتالیا که در زمان رخداد آن سقوط نخست‌وزیر بود، در مصاحبه‌ای تلویزیونی در سال ۲۰۰۸ موشک شلیک شده از سوی جنگنده فرانسوی که قرار بوده یک هواپیمای نظامی لیبی را هدف بگیرد مقصر این سقوط خواند و فهمیده بود که شاخه نظامی سرویس‌های مخفی ایتالیا به قذافی از قبل درباره وجود توطئه‌ای برای ترورش اطلاع داده بودند.

چند هفته بعد از سقوط هواپیمای پرواز ۸۷۰ ایتاویا، لاشه یک جنگنده میگ لیبی و جسد متلاشی شده خلبانش در کوهستان دوردست کالابریا پیدا شد.

سایر هواپیماهای مسافربری که توسط نیروهای نظامی ساقط شدند

گفتنی است تاکنون موارد متعددی از ساقط شدن هواپیماهای مسافربری توسط نیروهای نظامی در نقاط مختلف جهان رخ داده که در اکثر این حوادث یا مقصر حادثه به صورت رسمی اعلام نشده و یا فاصله زیادی از وقوع حادثه تا اعلام مقصر طی شده است.

به عنوان مثال پرواز MH17 هواپیمایی ملی مالزی که در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۴ از فرودگاه آمستردام هلند به مقصد کوالالامپور پرواز می‌کرد. توسط آتش پدافند هوایی هدف قرار گرفت و در مرز روسیه و اوکراین سقوط کرد. دولت اوکراین اعلام کرد که سقوط هواپیما نتیجه هدف قرار گرفتن توسط شورشیان اوکراینی بوده که با دولت مرکزی در حال جنگ بودند. اما شورشیان اوکراین اعلام کردند که آنها امکانات لازم برای هدف قرار دادن پرنده‌ای در ارتفاع 10 کیلومتری زمین را ندارند.

و یا هواپیمای توپولوف-۱۵۴ پرواز شماره ۱۸۱۲ هواپیمایی سیبریا در تاریخ ۴ اکتبر سال ۲۰۰۱ میلادی در حالی که از تل‌آویو به سمت نووسیبیرسک در روسیه در حال پرواز بود، با ۶۶ مسافر و ۱۲ خدمه توسط سامانه پدافندی S-200  اوکراین بر فراز دریای سیاه مورد اصابت قرار گرفت و ساقط شد. در حقیقت سامانه پدافندی ارتش اوکراین که در یک رزمایش مشارکت داشت، به‌اشتباه موشک را روی این هواپیما قفل کرده بود. همچنین در دوازده تیرماه 1367 هجری شمسی، پرواز 655 هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران بر فراز آب‌های خلیج‌فارس هدف دو موشک شلیک شده از ناو آمریکایی یو.اس.اس وینسنس قرار گرفت و با 290 مسافر در آب‌های خلیج‌فارس سقوط کرد. دولت آمریکا این سانحه را غیرعمد خواند و اعلام کرد که ناو وینسنس با گمان اینکه هواپیما یک اف-14 ایرانی است، اقدام به شلیک موشک به سمت آن نموده است. اما فرمانده این ناو و کارکنان آن هیچ گاه مورد محاکمه و پیگرد قضایی قرار نگرفتند و حتی ویل راجرز‌، فرمانده ناو مدال شجاعت گرفت.

در دی‌ماه 1398 نیز یک بوئینگ 737 اوکراینی که از تهران عازم کی‌یف بود، دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه در اطراف تهران سقوط کرد و تمام سرنشینان آن جان باختند. به فاصله دو روز و در حالی که گمانه‌زنی‌های مختلفی پیرامون علت سقوط این پرواز در جریان بود، ستادکل نیروهای مسلح در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که این حادثه بر اثر خطای انسانی سیستم پدافند هوایی و تحت تاثیر شرایط فوق‌العاده پس از حمله موشکی ایران به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد صورت گرفته است. 

پس از این حادثه، رسانه‌های ضدایرانی موج گسترده‌ای از تخریب را علیه نیروهای مسلح آغاز کرده و جمهوری اسلامی را متهم کردند که چرا بلافاصله پس از سقوط هواپیما اقدام به شفاف‌‌سازی پیرامون آن ننموده است. حال آنکه بیانیه رسمی ستادکل نیروهای مسلح به فاصله دو روز پس از سانحه در میان حوادث مشابه نوعی رکورد تلقی می‌گردد. چه آنکه علت سقوط پرواز 870 ایتاویا پس از 43 سال از زبان یک مقام اسبق ایتالیایی فاش شده و هنوز کسی مسئولیت آن را به طور رسمی نپذیرفته است.